2008-12-08 00:00:00
İNSAN HAKLARI ALANINDAKİ SORUNLAR
İnsan hakları sadece insan hakları günü veya haftasında hatırlanacak bir kavram değildir. İnsan hakları terminolojik olarak batıda büyük mücadeleler sonucu ortaya çıkmıştır.Hak talep etmenin zorlukları yaşana yaşana ve haklar sökülüp alındıktan sonra insan hakları kavramı yerine oturmaya başladı.
İnsan hakları Türkiye’de tolumun gündemine çoğunlukla olumsuz bir şekilde getirildi. Terminolojik olarak batı’da çıkan bir kavram olduğundan olayı dindar insanların da ilk anda dudak büktükleri bir kavram oldu insan hakları. Oysa ki hangi ideoloji yönetimi altında yaşarsanız yaşayın insan hakları kavramının hedeflediği sonuçlar sizin için de önemlidir. İslam tarihi boyunca adaletle hükmetmeyen ve alenen zalimlik yapan bir çok idareciye yer yer onurlu çıkışlar yapılsa da genellikle çoğunluğun sessiz kaldığı görünmüştür. Günlük çıkarlarını ön planda tutan halk kitleleri haksız uygulamaların kökleşmesine zemin hazırlamıştır. Demek ki adınızın Müslüman ismi olması veya devletinizin yapısının İslami esaslara uygunluğu zulümle ,haksızlıkla mücadelenin bir gün biteceğini göstermiyor.O halde anlaşılıyor ki yönetimlerin yanlış uygulamalarına karşı bir gelenek oluşturma zorunluluğu vardır.
İnsan hakları alanında çoğunlukla ihlalciden ziyade ihlale uğrayan, zulmün devamını sağlar. İnsan hakları mücadelesi için lazım olan insan’ın inandığı değerler uğruna tüm güçlere karşı mücadele zorunluluğu kitleler için kolay bir hadise değildir. Çoğunlukla olduğundan fazla büyültülen güçler bu durumdan faydalanırlar. Çeşitli göz korkutma taktikleri az olan niyeti çoğunlukla bitirir. Statükoyu korumaya çalışanlar tarih boyunca zalimler için en ideal tipler olmuştur.
Toplumda ön planda insan hakkı ihlali oluşturan durumlar karşısında muhatap kitle son derece bilgisiz olabilir. Bilgi içermeyen duygusal yaklaşımlar, kesin hüküm verenleri arttırabilir. Sorunlar karşısında adalet dışı şiddet yanlıları güç kazanabilir. Böylesi bir durumda sürekli toplumu suçlamamak gerekir. Hak mücadelesinden daha çok toplumda bunun eğitimini vermek gerekir. Bu da çoğunlukla empatinin sağlanması ile olur.Bir başkasının çektiği acıyı anlama gayreti, insanın erdem basamaklarında yükselmesini sağlar.İslam tarihinde Peygamberimizin “şimdi olsa o Erdemli topluluğa tekrar katılırım” dediği erdemliler topluluğu Hılfülfudul bir başkasının hakkını savunmak üzere kurulmuştu.İslam’ın olmadığı bir dönemde şerefli insanların buluşma yeriydi orası.Başkalarının, yabancıların, ezilmişlerin, ırkından olayı aşağılananların , haksızlığa uğramışların sorunları ile ilgilenme yeri idi Hılfül fudül. Demekki bugün dindar insanların insan hakları kavramını başkasının hakkını korumayı sağlamak olarak algılaması önclik arzetmektedir. Dinini yaşamak isteyen bir kişinin dini vecibelere getirilen yasaklarla mücadele etmesi ertelenmesi mümkün olmayan bir vecibedir zaten. Önemli olan başkası için elinizi taşın altına koyabilmenizdir. Tabii ki bu yaklaşım karşılıklı olmalıdır. Adalet temelinde yaklaşım içinde iseniz muhalifinizin bile sizi takdir ettiğini ve size yakınlaştığını görebilirsiniz.
Farklı toplumlara göre oldukça düşük düzeydeki sivil toplum yapılanması da insan hakları mücadelesinde önemli bir handikapdır. Varolan yapılanmaların korunmadığı bir topluluk haksızlıklardan niye kurtulamadığından şikayetçi olmamalıdır. Başı sıkışınca hakkını talep edecek kurumdan yardım alanlar, zaten fedakarlıkla mücadele yürüten insan hakları aktivistlerini yanlız bırakmamalıdır.
Toplumda hak arama talebi “kısayollara” başvurdukça kısırdöngü oluşmakta ve hak arama yolları daha da tıkanmaktadır. Hak talebinde iltimas, torpil gibi yolların kullanılması iki yönlü zarar vermektedir. Talep edenin kişiliğinin irtifa kaybetmesi ve yardım talep edilenlerin ceberrutlaşması.
İnsan hakları kavramının yoğun bir şekilde istismar edilerek araçsallaştırılması yaygın güven kaybını oluşturmuştur. Oysa ki din de tarihin bir çok diliminde istismar edilmiştir. İstismarcı din adamları eli ile din zalimlerin payandası haline getirilmeye çalışılmıştır. Halkın iyiniyetinden faydalanmak isteyen kötü niyetli istismarcılar her türlü sahtekarlığı ustalıkla gerçekleştirmişlerdir. Bunların varlığı bu kutsal kavrama zerre kadar zarar vermemiş, leke sürememiştir.İnsan hakları kavramı da kollektif bir kavram olarak sahiplenilmesinin acısını çok çekmiştir.Halen de çekmektedir.Adeta tarihin kuralı olan bu yanılmaya karşı doğru bir şekilde yaklaşma zorunluluğu vardır.İnsan hakları kavramını sahiplenmek e sınırlarını doğru çizmek gerekir.İnsan şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak hak taleplerinin kavram içinde değerlendirilmemesi gerekmektedir. İnsan’ı yaralayan hak taleplerinin hak olarak görülmesi hakka zulüm olur.
Ömer Faruk Gergerlioğlu
MAZLUMDER Genel başkanı
Yorumlar