25 Temmuz 2023
ÖFG TV’den herkese merhaba, her hafta Salı günü saat 21.00’da haftanın önemli insan hakları konuları konukları ve önemli yıl dönümleri ile ilgili sizlere sunduğumuz programımıza başlıyoruz. Bu hafta 2 önemli konumuz var, ilki Lozan Antlaşmasının 100. Yılı ve bu konunun piri, duayeni Sn. Prof. Dr. Baskın Oran hocam ile konuşacağız. İkinci konumuz da malum bugün Meclis Olağanüstü toplandı, emeklilerin hali ekonomik durumlar ile ilgili Ankara’ya yürümek isteyen emekli arkadaşlarımız ile konuşacağız.
Hocam malum Lozan Antlaşmasının 100. Yılı, son derece önemli Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce sizin tabiriniz ile Türkiye Devleti’nin kurulduğunu gösteren önemli bir antlaşmanın 100. Yılını idrak ettik, 24 Temmuz 2023’de 24 Temmuz 1932’deki o çok önemli 9 ay süren önemli antlaşmanın 100. Yılını idrak ettik. Lozan çok tartışılıyor, siz de bu konuda yoğun çalışmaları olan hayatını bu konuda yoğun bir şekilde vakfetmiş bu konuyu çok araştırmış bir bilim insanı olarak önemli söyleşiler verdiniz ve farklı anlayışlar da var. farklı kesimler, farklı anlıyor ve konu 100. Yılda bile demek ki büyük bir talihsizlik tam olarak içeriğine hakim olmadan konuşuluyor. Bu karışıklığı düzeltmek için ve insan hakları alanını ilgilendiren çok önemli maddeleri ile Lozan Antlaşmasını sizinle konuşmak istedik. Hocam Lozan Antlaşması ilk olarak nasıl bir antlaşmadır? Türkiye açısından sonrasında kurulacak Türkiye Cumhuriyeti açısından uluslararası itibar prestij antlaşmasını veyahut da mağlubiyet antlaşması mı? Hezimet antlaşması mı? Nedir hocam?
Baskın Oran:Türkiye’de insanlar böyle ekstrem hükümleri varmayı kendileri için zevk atfediyorlar. Bir kısmı hezimet bir kısmı zafer diyor. Lozan’ın marifeti, Lozan’ın önemi ne hezimet ne de zafer oluşudur çünkü Lozan Antlaşması ve diğer barış antlaşmaları, bunun tam adı Lozan Barış Antlaşması, tüm barış antlaşmaları bir savaşı bitirir. Lozan Barış Antlaşması iki savaşı bitirdi. Biri Türklerin yenildiği 1. Dünya Savaşı’nı, ikincisi Türklerin yendiği Kurtuluş Savaşı’nı. Dolayısıyla bir uzlaşmadır Lozan Antlaşması ve marifeti de değeri de buradan gelir. Eğer zafer veya hezimet olsaydı yanmıştık. Örneğin; Versay Antlaşması Fransa için kesin bir zaferdir ve o zamanın Almanya’sı için 1919 Almanya’sı için kesin bir hezimettir. Bu yüzden geçerli olmamıştır! Bu yüzden Hitler’i yaratmıştır, Hitler de Fransa’nın canına okumuştur. Dolayısıyla biz ne kadar sevinsek azdır, Lozan’ın ne hezimet ne de zafer oluşuna. Bizi sevindirmesi gereken husus; Lozan’ın bir uzlaşma oluşudur ve bu sayede 100 yıldır geçerli olmayı sürdürdü ki 1. Dünya Savaşı’nı bitiren barış antlaşmaları içinde halen uygulanan tek antlaşmadır.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Lozan uzun süren bir antlaşma olmuş, 2.5 aylık süreçte de Türk Heyeti çekilme yapmış. 9.5 ay neler yaşandı?
Baskın Oran: Lozan’a giden heyetin adı TBMM heyetiydi çünkü o zaman bir devlet yoktu ortada. TBMM Hükümeti vardı. Orada antlaşma imzalanınca bir Türkiye Devleti doğdu, 3 ay sonra da Türkiye Cumhuriyeti doğacak 29 Ekim’de. Lozan’a giden TBMM heyetine çok kısa, 1-2 sayfalık talimat verdiler ki koskoca bir barış antlaşmasını müzakere etmeye giden bir heyete 1 sayfalık talimat ile nasıl yolluyorsun? Bilhassa İsmet Paşa’nın marifeti de buradan geliyor. O talimatta 2 tane önemli husus vardı kabul etmeyeceksiniz diye. Biri; Ermenistan kurulması çünkü Sevr Barış Antlaşması’nda Giresun’dan Diyarbakır’a kadar bir büyük Büyük Ermenistan kuruluyordu ki işin tuhafı 1915-1916 katliamlarından sonra orada Ermeni bırakmamışlardı. Kürtlerin bulunduğu yer orası. Giresun’un hemen güneyi Diyarbakır Kürtlerin yaşadığı yerler. İkincisi; Kapitülasyonlar kesinlikle kabul edilmeyecek eğer kapitülasyonlar konusunda anlaşmazlık çıkarsa geri döneceksiniz. Müttefikler İngiltere, ABD’den çok daha önemli bir ülke, Birleşik Krallık Ermenistan konusunda sorun çıkartmıyor çünkü döndü demiştik TBMM Heyeti, 2.5 aylık kesinti var, Lozan müzakerelerinde, o sırada Mustafa Kemal Paşa İzmir İktisat Kongresi’ni topluyor. Lozan Antlaşması gibi ölüm kalım mücadelesinin verildiği kesintide ne ilgisi var İzmir İktisat Kongresi deniliyor. Toplayışın sebebi batılılara mesaj vermek! “Merak etmeyin Bolşevik olmayacağız kapitalist kampta kalacağız.” Bu sayede İngiltere’yi pasifize ediyor ve İngiltere artık Büyük Ermenistan kurulması olayını unutacak. Onu niye kurmuştu İngiltere? Komünist Sovyetler Birliği’ne tampon olması için. O tamponu Mustafa Kemal Paşa biz kapitalist kampta kalacağız mesajı vererek İktisat Kongresi’nde müzakerelerde tampon devlete gerek bırakmıyor.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:2.5 aylık ayrılma neden oldu?
Baskın Oran: Kapitülasyonlar meselesinde. Vazgeçmek istemiyorlar kapitülasyonlardan fakat Türkiye kesiyor ve kapitalist kampta kalacağı garantisini veriyor tampon devlete gerek kalmıyor ve Türkiye’nin önü açılıyor. 2.5 aylık kapitülasyonlar meselesinden dolayı kesinti oldu.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Gördüğümüz kadarıyla İslamcı anlayış ve biraz daha ulusalcı anlayışın refleksi oluyor Lozan’a karşı. Bilimsel bir düzlemde anlama yerine o dönemlerin gerginliği üzerinden hesaplaşma yapılmaya çalışılıyor. Bilimsel bir şekilde Lozan’ı anlama yerine “Cumhuriyet ile din elden gitti. Ulusalcı kesim emperyalistlerin boyunduruğu altına girdik.” Gibi argümanlarla defans geliştiriyorlar.
Baskın Oran: Birbiri ile anlaşamayan, didişen iki farklı grup İslamcılar ile ulusalcılar, burada birleşiyorlar farklı nedenlerle. İslamcılar islamdan ayrılıyoruz, Hristiyan batının kurallarını kabul ediyoruz diye çemkiriyorlar. Ulusalcıların söyledikleri ise başka, ulusalcılar orada 39/5 ve 39/4 diye iki paragraf var. Bunlar isim vererek değil ama genellikle Kürtlerin yararlanacakları hükümler getiriyor. Onları sevmiyor ulusalcılar. Birçok kimse bu işi bilenler, emekli büyükelçiler, bu işi okumuş, yazmış profesörler sanırlar ki; Lozan’ın 3. Kesimin de sadece gayri Müslimlerden bahsedilir bu kesimin adı azınlıkların korunmasıdır oysa azınlıkların korunması denilmiş olmasının sebebi 1923 yılında uluslararası belgelerde insan hakları diye bir kavramın olmamasıydı. Sadece azınlık hakları diye bir kavram vardı, insan hakları kavramı 1945’deki BM antlaşmasının 1. Maddesinin getirdiği bir yeniliktir. Dolayısıyla burada 3. Kesim azınlıkların korunması başlıklı hem azınlık hakları getirir hem de insan hakları getirir. Bu işi bildiğini sananlar bilir. Sadece gayri Müslimlere haklar getirildiği kanısındadırlar oysa 4 tane çok farklı gruba derece derece haklar getirilmiştir 3. Kesimde. En fazla hak gayri Müslimlere getirilmiştir Türkiye vatandaşı. İkinci olarak tüm T.C. vatandaşlarına getirilmiştir. Üçüncü olarak Türkçeden başka dil konuşan T.C. vatandaşlarına getirilmiştir. 4. Olarak Türkiye’de oturan herkese getirilmiştir. Herkes denildiği zaman azınlık hakkı değil insan haklarıdır. Bu işi biliyorum diyenlerin bu kadar hata yapmaları vahim. 39/4 şöyle diyor; herhangi bir Türk vatandaşının gerek özel gerekse ticaret ilişkilerinde din, basın her çeşit yayın konuları ile açık toplantılarında istediği bir dili kullanmasına karşı hiçbir kısıtlama konulmayacaktır.” Burada resmi daireler dışında her şeyi saymış. Özel ilişki ticaret ilişkisi din, basın her çeşit yayın konuları, açık toplantılar. Mesela çeşitli Kürt partilerinin açık toplantıları oluyor seçimden önce buralarda Kürtçe nutuk vermek yasaklanmıştır halbuki 39/4 dilediği bir dili kullanabilir ve buna karşı hiçbir kısıtlama konulmayacaktır diyor. Bu resmen resmi daireler dışında olan ne kadar yer varsa Türkiye’de herkes istediği dili kullanabilir demektir. 4 kategoriden biri başka dil konuşan Türk vatandaşlarının hakkı demiştim. 39/5 Türkçeden başka dil konuşan Türk vatandaşlarına mahkemelerde kendi dillerini sözlü olarak kullanabilmeleri bakımından uygun düşen kolaylıklar sağlanacaktır. Tercüman demek. Osman Baydemir gibi çok sayıda Kürt entelektüeli mahkemelerde kendi dillerini sözlü olarak kullanmak istediler bir de oradan dava açıldı. Sevr’de bu kendi dillerini yazılı ve sözlü olarak diyordu Lozan’da sadece sözlü olarak kullanabilmeleri bakımından uygun düşen kolaylıklar deniliyor. 39/5 Türkiye devleti bakımından ihlal edildi. Din diyor, birtakım melleler Kürt cami hocaları, caminin dışında Kürtçe vaaz verdiklerinde mahkemeye verildiler. Dinde kendi dilini istediği gibi kullanacaktı hani? Kürt partilerindeki Kürt siyasetçiler Kürtçe hitap ettiklerinde seçmene dava açıldı oradan. Eğer Türk Devleti 39/4 ve 39/5’i açıkça ihlal etmeseydi Kürt meselesi bugün Türkiye’nin en büyük sorunu olmazdı, bunu açıkça iddia ediyorum çünkü Kürtlerin dilini koparıyorsun iki paragrafı ihlal ederek. Zaten bu dil koparma olayı Lozan’daki hükümlerin gelmesinden yaklaşık 7 ay sonra başlıyor. 1924’de tevhid-i tedrisat kanunu dolaylı olarak Kürtçeyi yasaklıyor çünkü yasakladığı medreselerde eğitim Kürtçe. Ondan sonra gelen 1925 yılında bu sefer de şark islahat planı, direkt olarak doğrudan yasaklıyor Kürtçeyi. Lozan’ı imzaladıktan birkaç ay sonra ihmal etmeye başlıyorlar bugüne kadar. Bu durumda tabii ki uluslararası Türkiye Devletini kuran barış antlaşmasını 2 paragrafı ihlal edersen Kürtlerin dilini koparmış oluyorsun, dil de nerede hangi halk olursa olsun en önemli şeydir o halkın. Onun için diyorum ki; Kürt meselesinin Türkiye’nin bugün en önemli problemi olmasının sebebi Türk Devleti’nin bu iki paragrafı ihlal etmesidir.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Kürt hareketini sürdürenler bugünlerde yaptıkları konferanslarda Lozan Antlaşması’nın Kürtlere önemli bir kötülük yaptığı benzeri cümleler sarf ediliyor ama anlaşılan sizin araştırmanızda Lozan Antlaşması’nın Kürtlere bir zararı yok, Lozan Antlaşması’nın uygulanmasının oluşturduğu bir Kürt sorunu var karşımızda. Biz Kürt sorununun çözümü için Lozan’ın uygulanmasını isteyeceğiz değil mi?
Baskın Oran:Herkes için, sadece Kürtler için değil, Çerkezler, Lazlar dergiler çıkartıyor, Çerkezce, Lazca, bir ara gayri Müslimlerin yayınlarına ket vurulmak istenildi. Kürtlerin yapması gereken sadece Lozan’daki Kürt haklarını değil, Lozan’da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına getirilmiş olan tüm hakları savunmaktır. O zaman Kürtler daha sağlam bir zeminde hak talebinde bulunacaklardır ve bütün Türkiye’li insanlar tarafından destekleneceklerdir.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:İnsan hakları perspektifi oluşturulacaktır.
Baskın Oran:Azınlık hakları değil insan hakları olarak Kürtler azınlık olduklarını kabul etmezler, uluslararası kriterlere göre Kürtler azınlıktır çünkü farklıdırlar. Etnik bakımdan ve Aleviler, Alevi Kürtler dikkate alındığında dinsel bakımdan farklıdırlar. Dominant değildirler. Sayıca azdırlar, 85 milyonda 20 milyon kadar. Vatandaştırlar. Azınlık hakları sadece vatandaşlara verilir. Kürtler bir azınlık dili, farklı olma bilincine sahiptir ve farklı olduklarını savunurlar. Eğer bir halk farklıysa ve farklı olduğunun bilincinde değilse farklı olduğunu savunmuyorsa azınlık sayılmaz, asimile olmuştur. Kürtler asimile olmadıkları için farklı olduklarının bilincini öne sürmektedirler. 5 kriter uluslararası belgelerde azınlık tanımının kriterleridir. Neden Kürtler azınlık değiliz diyorlar? Çünkü Türkiye’de insanlar sanıyorlar ki azınlık dediğin zaman sadece gayri müslimler anlaşılır Kürtler de gayri Müslimlerden üstün olduklarını söyleyebilmek için biz azınlık değiliz diyorlar. Bunlar bilinç dışı yapılan refleks sonucu yapılan şeyler bunlar.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Kimi Kürtler “Ya biz o dönem bundan sonra 100 yıl boyunca bunları yaşayacaktık o dönem bizi azınlık kabul edin kardeşim, böyle problemleri yaşamamak için keşke bunları talep etseydik.” Gibi bir düşünceler var, bu hakları elde edemiyoruz hakkımız gasp edildi, azınlık mı kabul edilseydik gibi düşünce var.
Baskın Oran:Osmanlı Devleti’nde bir milleti hakime kavramı vardı. Bir millet sistemi vardı, bu millet sisteminin iki kanadı vardı. Milleti hakime Müslümanlar, milleti mahkume hüküm verilen gayri müslimler. Kürtler birincisine mensup millet sisteminin Osmanlı’daki, millet sistemi benim saydıklarıma göre en azından 6 ayrı belgede Türkiye Cumhuriyeti’ne de sirayet etti. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Kürtler aynen Osmanlı’daki Kürtler gibi milleti mahkumeyi kendisinden çok daha düşük seviyede bir kategori olarak dile geldi, onun için bize azınlık sayın demezdi, diyemezdi.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:100 yıl geçti fakat anlıyoruz ki Lozan tam anlaşılmamış, herkes kendi siyasi tartışmalarını yapmış, Lozan’ın yanlış anlaşıldığı ve hakkının verilmesi gerektiği yönünde bir tartışma niye yürümedi? Bu olsaydı belki daha önümüz aydınlanırdı. Lozan’ı uygulayın kardeşim şeklinde bir açık itiraz devlete, iktidarlara ne kadar yapıldı? Yapılmamışsa neden yapılmadı?
Baskın Oran:Sizin sözünüz var İslamcılar ve ulusalcılar karşı çıktı diye. İslamcılar bu duruma karşı çıkmıyor. Ulusalcılar hiç karşı çıkmıyor. Bu maddelerin uygulanmamasına. Ben size ironik olarak bir şey söyleyim; biz bugün bu tartışmanın başlamış olmasını birtakım Allah’ın adamlarına borçluyuz. Allah’ın adamları derken zavallılar demek istiyorum. Birtakım garibanlara borçluyuz. Birtakım garibanlar Lozan’ın gizli maddeleri var, Lozan 100 yıl sonra bitecek, biz o zaman gizli maddeler ile yasaklanan petrolümüzü çıkaracağız. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 50 yıldır petrol çıkartıyor, rafine edip satıyor Türkiye’de. Ne biçim kafa bunlar? Sadece cehaletten değil mantık fukaralığından da geliyor. Biz bu adamlara borçluyuz bugün Türkiye’de Lozan konusunun tartışılmaya başlanmasını. Öyle saçma öyle akıl dışı şeyler iddia ettiler ki TPAO mesela. İnsan aklına ziyan olduğu için insanlar Lozan’ı araştırmaya başladılar. Onlara borçluyuz, Allah razı olsun onlardan.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Biz Meclis’teyiz, Kürt meselesindeki apaçık altına devletin imza attığı antlaşmanın uygulanmaması sonrasında nasıl bir şekilde gündeme getirsek. Kardeşim bakın Kürt meselesini Kürtler çıkartmadı. Devlet, iktidarlar çıkarttı, altına imza atmışsınız antlaşmayı uygulamamışsınız, antlaşmayı uygulayın desek, uluslararası planda hukuki anlamda nasıl kabul bulur? Ulusal ve uluslararası anlamda tekrar cereyanı aksiyonu nasıl olur?
Baskın Oran: Yeşil Sol Parti olarak, HDP olarak bunu Meclis’te gündeme getirmelisiniz yalnız getirirken burada konuştuklarımızı mutlaka genel kurulda anlatın. Azınlıkların korunmasının sadece azınlıklarla ilgili olmadığı, o zamanlar insan hakları teriminin mevcut olmaması nedeniyle insan haklarının da buraya konulduğu. Burada sadece gayri Müslimlerin değil 4 farklı kategorinin konulduğu bilgisini vereceksiniz, öğreteceksiniz. Bunun ardından da çok önemli ve diyeceksiniz ki; biz burada sadece Kürtlerin haklarını savunmuyoruz biz burada bu maddelerin uygulanmaması nedeniyle mazlum duruma düşürülen tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, hangi etnisiteden ya da dinden olsun onların haklarını savunuyoruz diyeceksiniz o zaman argümanınız çok güçlenir.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: 39/4 ve 5’in ihlal edilmesi karşısında herhangi bir yaptırım konulmamış mı?
Baskın Oran:1923’de konulmuştu. Sözünü ettiğim 3. Kesim azınlıkların korunması başlıklı, o 37’den 45’e kadar gider, 45. Madde: “Türkiye’nin kendi gayri müslim vatandaşlarına uyguladığı hakları Yunanistan’da kendi Müslüman vatandaşlarına uygulayacaktır.” Diyor Batı Trakya’dan bahsediyor. 44. Madde bir garanti maddesi. Diyor ki: “Burada gayri Müslimlere getirilen haklar Milletler Cemiyeti Meclisi’nin garantisi altındadır ve Meclis’in kararı olmadan değiştirilemez deniliyor. 37. Madde de aynı şeyi söylüyor. Burada 37’den 44’e kadar olan bütün maddeler ile hepsi hiçbir şekilde değiştirilemez. Öyle bir garanti altına almış ki Milletler Cemiyeti’nin garantisinde. Milletler Cemiyeti artık yok. Milletler Cemiyeti 1945 yılında sona erdi ve yerine Birleşmiş Milletler kuruldu. Çok akademik bir tartışma konusudur, bazı konularda devretti, genel olarak devretmedi. Devretmediklerinden bir tanesi de bu garanti konusudur. 37. Madde var, 37. Madde diyor ki: “Hiçbir biçimde bu kesimdeki maddeler değiştirilemez.” Diyor. Ne kanun ne de Türkiye’nin idari kararıyla değiştirilemez.” Diyor. Sen Lozan’ı tanıyacaksın, tanımayacaksan tanımıyorum diyeceksin ama tanıyorum deyip maddelerini uygulamamak ayıptır. Küçültücüdür Türkiye’yi.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Türkiye devletinin fırsatçılığı var.
Baskın Oran:CHP zamanında da onu izleyen tüm hükümetler zamanında da günümüzdeki tek adam yönetimi zamanında da. Müthiş bir devamlılık, süreklilik var. Hata yapmakta, yanlış yapmakta, ihlal etmede süreklilik yazıktır.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Şu anda bunun için Cumhurbaşkanı Erdoğan, Devlet erkanı açıklamalar yapıyor Lozan antlaşması şöyledir diye. Kardeşim antlaşmanın maddesini ihlal ediyorsun. Milletler Cemiyeti kapanmış Birleşmiş Milletler açılmış diye yakana kimse yapışamıyor sen de bu lafları ediyorsun ama bir antlaşmanın da onuru var.
Baskın Oran: Yakayı da elden bırakmıyorlar. AB’ye gireceğim diyorsun zor girersin diyorlar. Zor girersin dedikleri aslında bu! 3. Kesimin ihlalleri. Bir düşünün 3. Kesimin ihlallerini! Sen adamın dilini kullanmasına engel olup dilini koparırsan geriye ne kalıyor dilden başka?
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Çok önemli açıklamalar yaptınız. Umarım Lozan Antlaşması gerçek anlamıyla uygulanır ve devamındaki insan hakları antlaşmalarına da yansır bu Kopenhag Kriterleri, BM İnsan Hakları Beyannamesi ve diğer kabul edilen beyannamenin uygulanması ile ilgili sorunlara da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin uygulanmayan maddelere de yansır da demokratik bir ülke oluruz umarım. Sizler de bizler de hepimiz görürüz.
Baskın Oran: Türkiye Büyük Meclisi’nde ihtiyacı olanların mazlumların haklarını savunanlar sadece Kürtlerin değil gayri kanuni ve gayri hukuki baskı altında bulunan tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bir arada savunmalıdırlar.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Sadece ayağına basılınca feryat edilen değil karşıdakinin de ayağına basılınca feryat edilenlerden olmalıyız.
Baskın Oran: Bir zamanlar üniversiteye gitmek isteyen fakat başörtüsü olduğu için üniversiteye gidemeyen kadın öğrencilerin haklarını savunmaya savunmaya geldik buraya kadar. Neredeyse kısa etekli kadınların üniversiteye girmesini engelleyecekler ellerinden gelse.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Değerli izleyenler programımızın ikinci yarısında da emeklilerin haklarını konuşacağız, Baskın Oran hocamız çok önemli açıklamalar yaptı, bu konuda Türkiye’de 1 numara, çok nitelikli araştırmalar yapmış bir bilim insanıdır ve maalesef öyle bir haldeyiz ki; herkes kendi paradigmasından, değerlendirirken antlaşmanın ne olduğu hala bilinmiyor bir antlaşmanın 100. Yılında.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:ÖFG TV’nin 2. Bölümünde Gebze’den Ankara’ya yürümek isteyen fakat yürüyüşlerine izin verilmeyen bundan dolayı oturma eylemi yapan emekli kardeşlerimize bağlanacağız.
+:Gebze Kent Meydanı’nda oturma eylemi yapan tüm emekliler adına herkesi saygıyla selamlıyorum.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Değerli kamuoyu milyonlarca emekli bu ekonomik sefaleti ve faciaya isyan ediyorlar. Emekliler haklarını alamadılar. Gebze’de diğer Türkiye’nin birçok ilinde emekliler ayağa kalktı ve hak talep ettiler iktidar bunu duymadı. Gebze’den emekliler Ankara’ya yürümek istediler Gebze Kaymakamlığı izin vermedi, yürüyemediler ama oturma eylemine başladılar. Biz de onların seslerini duyurmak için konuk aldık. Gebze’den yürütülmeyen emeklilerin sesini tüm kamuoyuna duyurmaya çalışacağız. Neler yaşıyorsunuz?
Nuh Erdoğan: Bizler yakın zamanda EYT kapsamında emekli olan, ben, EYT yeni emekliler olarak burada tüm arkadaşlarımız ile birlikte emekli olduktan sonra rahat rahat yaşayabilmek, rahat rahat ailemizi geçindirebilmek adına bir tek emekli maaşına mahkum durumdayız. Gelin görün ki şu anki emekli maaşlarımız 9 milyonun üzerinde emekli arkadaşımız, şu anda 7500 TL ile geçinmeye çalışıyor. Buradan herkese soruyorum 7500 TL ile hangi babayiğit geçinebilir? Hangi babayiğit bu zamların arttığı bir ortamda yaşayabilir? Bizim tek amacımız var burada herkes gibi yaşayabileceğimiz insan onuruna yakışır emeklinin rahatlıkla yaşayabileceği bir maaşla geçinmek tek talebimizdir. Emekliler olarak şu anda memura %85, asgari ücretliye %34, işçi emeklisi %50 alırken emekliye %25 zam reva görüldü. memur marketten alışveriş yaptığında aynı ürünü memur rahatlıkla alırken emekli alamaz durumda. Bizler 7500 TL emekli maaş ile yaşayamadığımız gibi yok sayılıyoruz bu ülkede. Bu ülkede değer kaybetmiş itibarsız bir durumdayız. Bizler çocuklarımıza harçlık veremez durumdayız. Bu ülke vatandaşları arasında ayrı maaş zammı vermek adalete yakışır mı? Bizler yıllarca bu ülkenin kalkınması için vergimiz ile sigorta primimiz ile devletimizi kalkındırdık karşılığında bunları hak etmedik, yaşanabilir ücreti talep ediyoruz. 7500 TL maaş ile geçinmemiz çok zor. En düşük emekli maaşının en düşük asgari ücret seviyesinde olması tek talebimiz. En başta yürüme kararı aldık, Valiliğe, kaymakamlığa izin talebimizi yaptık Jandarma’dan gelen yazıya istinaden; “Yürümek isteyen 3 arkadaşın can güvenliğini sağlayamadığımız için izin vermiyoruz trafik yoğunluğu olduğu için.” Bizler de kendi haklarımızı duyurmak için cumartesi basın açıklaması yaptık ve sembolik yürüyüş yaptık. Baktık ki bu yeteri kadar kamuoyunda duyulamadı bizler de oturma eylemi başlattık. Oturma eyleminin yanında haklarımızı yazılı ve sözlü olarak cumhurbaşkanına iletmek üzere imza kampanyasına başladık, tüm emeklileri imza kampanyasına desteklerini bekliyoruz. 3 gündür burada oturma eylemi yapıyoruz. Biz burada emekliler için adalet diyoruz. Yaşanabilir bir ücret diyoruz fakat burada oturmamız için de belediyeden izin almamız talep edildi ve biz dilekçemizi belediyeye ilettik fakat belediye imza kampanyası için stant açma iznimizi kabul etmediler. Biz sesimizi meydanlarda duyurmayacaksak nerede duyuracağız? Meydanlarda emeklilere kısıtlama getirmek Gebze Belediyesi’ne yakışmadı. Bizlere destek yerine köstek olması bizi üzdü. Gebze Belediyesi’ne üzüntülerimi dile getirmek isterim.
Ömer Faruk Gergerlioğlu:Kamuoyuna emeklilerin sesini duyurması lazım. Barışçıl bir eylem ile emeklilerin sesini duyurmaya çalışıyorsunuz.
Mücahit Yıldız :TBMM’de toplanan tüm vekillerinde nasıl bugün toplantıya başladılarsa, bugün en son yapılan zamlar ile birlikte bu adaletsizce paylaşıma dur demelerini istiyoruz anayasanın eşitlik ilkeleri kapsamında herkese eşit zam bekliyoruz.
Ramazan Töngel:Emekliler olarak adalet istiyoruz. Yapılan zamlardaki adaletsizliği kabul etmiyoruz. Emekliler de bu ülkenin vatandaşı geçim sıkıntısı yaşıyoruz artık geçinemiyoruz bu hale geldik.
Özgür Kotan:Ben de bu adaletsizlikten %25’e hayır diyoruz geçinebilir maaş adalet istiyoruz.
Nuh Erdoğan: “ Yarım saatte 300’den fazla imza atıldı. Gün içinde çalışan arkadaşlarımız ile birlikte 20-30 kişi hazır bekliyor.
Selçuk Süzen: Yürüyüşte bulunanlardan biri bendim ama maalesef izin verilmedi zor durumdayız, maaşlarımız çok düşük, aldığımız maaşlar evimizi geçindirmeye yetmiyor. Meclis’te bizleri temsil edin çocuklarımızı okutamıyoruz. Bu iktidarın bizi görmesi lazım, bir şeyler yapması lazım. Faturalar, ev kiralarımızı belimizi büktü. Aldığımız maaş yetmiyor, 2. İş yapamıyoruz iş yerleri yaşımızdan ötürü bizi çalıştırmıyor. Ne yapacağımızı şaşırdık. Meclis’te sözümüz kulağımız olun. Umut olmanızı istiyorum.
Murat Akçay:3500 prim ile emekli olanlar 7500 prim ile emekli olanlar ile aynı parayı alıyorum adalet istiyorum.
Emekli: Eşim diyaliz hastası raporu var destek görmedik.
Hüseyin Kara: Emekli olduk kök maaş 6600 TL, 6 ve 14 yaşında iki çocuğum var. 6600 TL ile geçinebilirlerse geçirsinler. Kendilerine %39 zam yapıyorlar, yılbaşında %15’i kestiler şimdi de %25 ile geçiştirdiler hazine desteği ile 7500 TL bugün maaşım yattı.
Çetin Temirkıran: aldığımız 7500 TL ile geçinemiyoruz yaştan dolayı kimse işe almıyor bizi kimse bize destek olmuyor.
Yaşar Hüzün: Çok mağdur var maaşlar çok düşük adaletsiz şekilde zam verilince biz de aynı pazara, markete gidiyoruz geçinemiyoruz.
Yaşar Polat: eyleme destek veriyorum, geçinemiyoruz. Bizim sesimiz olun, desteklerinizi bekliyoruz. Mağduriyetimizin çözülmesini talep ediyoruz.
Nuh Erdoğan: 2002 yılında en düşük emekli maaşı asgari ücretin %40 fazlasıydı eğer 2008 yılında sosyal güvenlik reformu ile oynanmasaydı, aylık bağlanma oranları yaptırım olarak gelmeseydi en düşük emekli maaşının 15000 Tl olması gerekiyordu ve zamanla hükümetimiz bizim cebimizden 10 bin TL’ye yakın emeklinin cebinden çekmiş durumda. 15 milyon emekli olduğunu düşünürseniz bu paraların nereye gittiğini planlanmadığı konusunda sorunumuz var. 50 yaşını geçtiğimiz için her gün hastaneye veya kalıtımsal hastalıklarımız baş gösterdiği için ayda 1 hastanedeyiz devletin katkısından dolayı her muayenede 70 tl bizim emeğimizden çalınır durumda. Emekliler olarak SGK tarafından kesintilerin kaldırılmasını talep ediyoruz.
Ömer Faruk Gergerlioğlu: Değerli arkadaşlar sonuna kadar yanınızdayız. Emekliler bu sefalet ücret ile yaşayamaz. Enflasyonun %180 bulduğu geçtiğimiz yılı yaşadık şu anda da çok yüksek, dolar, euro, pahalılık almış başını gitmiş! Gebze Kaymakamı ve Gebze Belediye Başkanı yapılan eylem demokratik ve barışçıl bir eylemdir! Tamamen hak eylemidir barışçıl bir şekilde haklarını talep etmektedirler, izin verilmesi gerekir! Değerli izleyenler bugün de programımızı burada bitiriyoruz, haftaya salı günü saat 21.00’da buluşmak dileğiyle herkese hayırlı akşamlar hoşça kalın!
Yorumlar